Matina 18. Visita a unha escola 3-6. Faber

Che queste disegno?

Disegno tutti i colori

(Giovanni, 4 anos)

Queriamos visitar unha escola que traballase de xeito especial coa tecnoloxía. Falamos con Koldo, falamos con Alfredo, falamos con Maddalena. A mellor era a 8 de marzo. Xa estaban todas as prazas ocupadas para visitar esta escola. Conseguimos que nos deixasen visitalo a dous. Iamos Montse e máis eu. Ata agora sempre había 3 autobuses Miramos os carteis de dous dos autobuses e non aparecia este colexio, logo por exclusión tiña que ser o terceiro. Pois non. Esta mañá había 4 buses. Demonos conta nada másis arrincar. Non lle poidemos facer nada. Tiñamos que visitar un dos dous aos que ía este autobús.

Eliximos visitar a cooperativa Faber. Fundada no ano 1999
Xorde a partir duns cursos de formacion de Reggio Children
Esta non era unha escola municipal senón que é unha cooperativa concertada polo concello. Prodúcese a colaboración entre o público(concello) o privado (cooperativa) e o privado social (Reggio Children). O control e a formacion lévase a cabo por parte de Reggio Children
A escola non era un centro creado para ser escola senón que se aproveitou unha mansión, Vila San Justo, de estilo liberty de metade 1800. Ten 3 pisos, un xardin moi grande, un lago feito dun bebedeiro dos cabalos. O atelier está no faiado. Neste hai un Pc con escaner

Nas aulas hai un pc en cada unha. Debuxan usando o Paint. Das cousas que máis nos chaman a atención e a utizacion da luz. Usan o retroproxector para facer diversas composicions visuais.
Nas aulas todo é reciclado e todo está ordenado. Hai multitude de estanterías e caixiñas. En vez de arquivadores usan blocks de follas de plástico para gardar os traballos dos nenos.
Nesta aula están a facer un proxecto que ten como base a ponte de Calatrava que hai sobre a autoestrada en Reggio Emilia. Teñen música ambiental. Este proxecto saiu da visita dos nenos cando inauguraron a ponte. Debuxana, e despois intentan reproducila cos diferentes materiais que hai no mini atelier da súa clase.
Mentres tanto no atelier hai 7 nenos de diferentes idades. Pintan, xogan con pezas, proxectan imaxes desde o pc. Mesas de luz omniprentes. Estes 7 nenos están a cargo da atelierista.
Usan camisetas enormes para pintar coa tinta china. Non teñen mandilón.
Nas clases, 26 nenos, 3 mestras xa que hai un neno con N.E.E. todo é actividade: tinta china, rotulador, acuarela, construccións. Estan tentando reproducir un castelo modelo alpino. Cun proxector de diapositivas proxectan o castelo sobre a parede os alumnos que están nesta estancia, recortan, pintan no pc, reproducenno usando materiais que teñen na aula. No mini ateluer modelan con creta (barro).
Ricardo pide ver a pda e fai estoupar unhas cantas bolas.
Cada clase consta de 4 estancias comunicadas entre si e cun servicio na mesma aula. As mestras levan rexistro de todo o que fan.
Noutra aula, 5 anos, a tenda está aberta, unha nena co delantal fai a comida, no mini atelier seguen co proxecto da ponte. Outros usan rolos de papel para levantar torres. Levan control de todo o que fan nos talleres . Giovanni pinta no caballete e canta. Está feliz. Debuxa tutti i colori. A súa colega, Sara, polo outro lado do caballete fai unha paisaxe preciosa
Saio ao xardín. Algúns nenos saen a xogar. Os nenos ao futbol, as nenas aos columpios. Sen comentarios. Un dos futbolistas non solta un dinosaurio
Chega o momento de poñer en común todo o que vimos e de facer as preguntas necesarias sobre o que non comprendimos, disfrutando dun aperitivo que nos preparou a encargada da cucina.
Sobre os atelierista informaronnos de que teñen unha formacion distinta a dos nmestres, mais artistica. Non ensina tecnica pictórica ningunha acompaña aos nenos na súa aprendizaxe. O atelier non é un laboratorio. Toda a escola e un laboratorio.
Datos para reflexionar: Horario laboral. 33 horas semanais de docencia e 5 de coordinación. Total 38 horas semanais. Sen comentarios.

Pomeriggio 17. Visita ao Nidi de Alice

"Pero eu non quero estar entre os tolos- sinalou Alicia-

Oh! pero non podes evitalo- replicou o gato-

Aquí todos estamos tolos, eu estou tolo, ti estas tola-

Como sabes que estou tola?- preguntou Alicia-

Debes estalo, para estar aquí-".

Alicia no pais das marabillas. Lewis Carroll

Nomes sonoros. Alice, Arcobaleno (Il giorno del arco, del arcobaleno... lembrades a Nicola di Bari?), Bellelli, Rodari, Sole, Maramotti. Apontámonos para ir visitar Alice.

Colle o nome do libro de Lewis Carroll. Representa a unha nena aberta ao mundo con moita creatividade que lle atribuen aos nenos. A escola ten un entorno que se convirte noutro educador máis.

A escola fundouse no ano 1978. Pertence a rede de escolas municipais e está perfectamente adaptada para ser unha escola infantil.
Ten 4 clases para 70 nenos e nenas de 6 ata 36 meses
As secciones están situadas circularmente arredor da praza central. Zonas comunitarias ben visibles. No centro está o atelier (obradoiro) base. Hai 3 mini atelier máis para que traballen o debuxo, a musica, e outro para materiais naturais
Grande sorpresa. O edificio esta cheo de materiais considerados perigosos a disposicion dos nenos e as nenas. Pezas metalicas, legos, contas minúsculas. Con todo este material o alumnado vai facendo as súas construccións.
Usan tamén materiais naturais que veñen dos arredores da escola, de casa ou de Remida (Rei Midas, centro de reciclaxe), materiais reciclados de formas alucinantes.
Organizacion diaria:
As 9 fan unha asamblea onde comparten froita, despois conto ou lectura. Os nenos poden contar cousas.
As 10 traballo en pequeno grupo. No atelier traballan 3 grupos da mesma edade. Un traballa con tinta china, outro pinta nun caballete e outro nunha mesa de luz. Grande descubrimento o das mesas de luz, e o da utilización da luz en diferentes momentos. A mesa de luz é unha mesa baixa que ten de tableiro un tableiro translucido, debaixo deste hai un foco de luz fría que permite unhas proxeccións e unhas composicións diferentes a calquera outras

Cóntannos (non sei se crelo) que teñen ata un proxecto para os lactantes. Din que traballan con eles a polisensibilidade
Danlle información diaria as familias tanto da aprendizaxe como das circunstancias que foron sucedendo ao longo do día.

Os materiais vanse renovando cada pouco e segundo o proxecto que estén a realizar
La nostra pedagogista Anna reñiu por sacar fotos. Algo bastante incomprensible. Pódese admitir que se solicite que non se saquen fotos dos nenos e das nenas, pero nunha época onde os dereitos de autor están en discusión, onde Internet pon todo, ou case, ao alcance de todos, onde as licencias de Creative Commons están en auxe, resulta un pouco ridículo que se pretenda evitar que se fotografíen modelos de inodoros como o que aparece na foto que acompaña este texto.

Matina do 17. Despois do café

Cattivo odore,

ma l'esperimento è bello

Despois do espresso ou do capuccino preséntannos un proxecto sobre o perfume que abarca todo o cotiá e rotinario.
Como axudar os adultos?. Os nenos necesitan de continuar o traballo e coñecer as reglas. A dilatacion no tempo é un bo método. A 1ª frustracción cando pensan que xa teñen o perfume é que non cheira a rosas, conseguiran que ulise a setas. "Cheira mal, pero o experimento é bonito". A avaliacion sae dos alumnos. Constrúese do dialogo entre adultos e nenos. Prodúcese unha tension que permite construir o conocimiento.
Refán o experimento. Ata conseguir o éxito
Os adultos tentan desenrolar esto. Preguntanlles e forzannos a que expliquen como o fixeron para que os alumnos doutras aulas podan levar a cabo esta experiencia. Obligan a construir unha narracion para explicar aos outros. Pasan de ter un experiencia a ter dúas: facer e narrar.
Os nenos tratan de documentar a súa experiencia e serve para crear memoria, teoría e consciencia. Acaban por facer un libro. Utilizan escritura, debuxos e fotografias.
Os nenos doutras aulas conseguen facer o perfume . Os nenos quedan extrañados de que os outros o poidan facer.

Matina intensa. Chea de experiencias aprobeitables. Imos comer (pizza). POla tarde toca visitar a 1ª escola.

Introducción ao contexto de Reggio Emilia. Matina 17 de marzo

Sete e cuarto da mañá sona o despertador. Quedaran en espertarnos desde a recepción. Pero non. Menos mal que os móbiles fallan pouco. Só levabamos 4 horas de sono e xa estabamos dispostos a o que fixera falta. Ás 8 e media da mañá tiñamos que estar na Caserna Zucchi para coller os buses que ían levarnos ata o Centro Internazionale Loris Malaguzzi.

Os buseros, como todos os de Italia, espectaculares. Non había bache que evitase nin frenada que non fose un frenazo brusco. As miñas hernias se resentían.As nove da mañá empezamos. 200 persoas de todo o estado. Bastantes galegos. Responsables das Galescolas, xente da guardería da USC, de Oleiros de A Coruña e nós.

Algo deben de ter estas escolas para que duascentas persoas de todo o estado renuncien a parte das súas vacacións para coñecer outras escolas, outros nenos e nenas.

A primeira conferencia impartea Maddalena Tedeschi. "Pedagogista" coordina algunhas das escolas de Reggio.

A experiencia de Reggio céntrase na etapa 0-6 anos 0-3 nos Nidos e 3-6 nas escolas infantís. Están intentando experimentar na escola primaria. Ela coordina 4 escolas primaria.Parten dunha idea comunitaria e dunha pedagogia inclusiva. Pretenden facer as escolas visibles e esta será unha das ideas forza Porque nace esta experiencia en Reggio Emilia?Porque xa existía un tecido social cooperativo e prodúcese unha alianza social e politica mesturado e galvanizado por unha figura como a de Loris Malaguzzi. Reggio non quere ser modelo de nada, pero producir documentacion é o ADN da experiencia de Reggio. Valoran o proxecto cando llo contan aos outrosA narración que fan os nenos, os mestres e os pais do que fan e do que ven é o que fai visible e exportable o modelo de Reggio. Non existe un único modelo en Reggio Emilia. Loris Malaguzzi non é a unica referencia pedagóxica. Basean a súa práctica en xente como Freinet, Decroly e Montessori. Primeira sorpresa. Reggio é hibrido. Non ten só un enfoque constructivista aínda que este enfoque é fundamental no seu modelo. Fanse a pregunta de cal debe ser o rol das escolas de hoxe. Fundaméntanse na potencialidade costructiva do ser humano. Pensan nun neno nunca pasivo. Nenos dotados de potencialidade, productores. Teñen unha imaxe do neno como suxeito cultural.

O profesorado que imparte docencia nestas escolas son actualmente licenciados en formacion primaria.

En ed.infantil 3-6 hai 3 aulas homoxéneas por idade. Traballan 2 mestres para 26 nenos e nenas máis un atelierista. En cada clase no que exista un alumno ou alumna con NEE, hai un mestre mais.

Toca estirar as pernas e tomar o café (espresso, graze) coas pastas que nos teñen preparado

De novo en marcha. Agora Reggio Emilia

Levabamos tempo sen sair. Levabamos moito tempo sen pasar o telón de grelos. Tempo sen estar "on the road" (acabarei por aprender inglés).

Este tempo sen sair non significa que estivesemos parados. Moitos cursos. Accesibilidade (grazas Juan e grazas Tadega). Moodle. Druppal... Seguimos vivos. Cada día somos máis e máis preparados.

Pero... había que sair. Había que tomar un contacto real co que está a suceder no mundo. Tiñamos que saír máis alá do "Telón de grelos" e osixenarnos con novas (vellas) ideas.
Algo recorrente nas conversas sobre a formación era a posibilidade de asistir a un curso de formación en Reggio Emilia. Iamos coñecer as que foran consideradas como as mellores escolas do mundo de Educación Infantil.
O domingo de ramos as 4 da tarde empezamos a viaxe que nos levaría ata Reggio Emilia previo paso por Madrid e Bolonia, onde chegamos as 2 da mañá despois de dar unhas cantas voltas arredor dunha rotonda esperando a que os satélites atopasen o noso Tomtom.
O luns as 8 e media estaba programado que empezase o traballo